Zróżnicowanie przestrzenne wykorzystania środków na modernizację gospodarstw rolnych z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich

Main Article Content

Ludwik Wicki
Robert Pietrzykowski


Słowa kluczowe : PROW, inwestycje, rozwój rolnictwa, dobra publiczne
Abstrakt
Celem pracy jest określenie zmian przestrzennego zróżnicowania wykorzystania środków na modernizację gospodarstw rolnych w Polsce w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013 i 2014–2020. Analizą objęto okres 2007–2018. Wykorzystano dane ARiMR, GUS i Eurostat. Do oceny zmian zróżnicowania przestrzennego użyto wskaźnik autokorelacji przestrzennej Morana (Ig). Stwierdzono, że w okresie realizacji PROW 2014–2020 nastąpiły zmiany w przestrzennym rozkładzie wykorzystania dotacji na wsparcie inwestycji w gospodarstwach rolnych w stosunku do lat 2007–2013. Obserwowano wzrost intensywności wykorzystania środków na inwestycje w województwach, w których występowały duże gospodarstwa rolne, a ograniczenie aktywności w korzystaniu z tego działania w województwach z rozdrobnionym rolnictwem. Może to oznaczać, że w małych gospodarstwach nie jest generowana wystarczająca nadwyżka potrzebna do współfinansowania inwestycji rozwojowych. Działania ukierunkowane na wsparcie modernizacji gospodarstw w ramach PROW sprzyjają przede wszystkim rozwojowi gospodarstw silnych ekonomicznie.

Article Details

Jak cytować
Wicki, L., & Pietrzykowski, R. (2018). Zróżnicowanie przestrzenne wykorzystania środków na modernizację gospodarstw rolnych z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika I Organizacja Gospodarki Żywnościowej, (124), 93–108. https://doi.org/10.22630/EIOGZ.2018.124.32
Bibliografia

ARiMR, 2016a. Sprawozdanie z działalności Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa za 2015 rok, Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Warszawa.

ARiMR, 2016b. Pieniądze z PROW 2007-2013 zostały rozdysponowane, pobrano z: https://www.arimr.gov.pl/programy-2002-2013/prow-2007-2013/pieniadze-z-prow-2007-2013-zostaly-rozdysponowane.html. [dostęp: 20.11.2018].

ARiMR, 2016c: Informacja o liczbie zawartych umów oraz kwocie zrealizowanych płatności w ramach Działania "Modernizacja gospodarstw rolnych PROW 2007-2013". Dane na dzień 31.12.2015 r., pobrano z: https://www.arimr.gov.pl/fileadmin/pliki/wdrazane_programy_sprawozdania/PROW_2007-2013/MGR/27012016_MGR_7-13.pdf [dostęp: 15.11.2018].

ARIMR, 2018: M.04 Inwestycje w środki trwałe. M04.1 "Wsparcie inwestycji w gospodarstwach rolnych- typ operacji: Modernizacja gospodarstw rolnych w ramach PROW 2014-2020" zbiorczo. Dane na dzień 30.11.2018 r., pobrano z: https://www.arimr.gov.pl/fileadmin/pliki/wdrazane_programy_sprawozdania/M_4.1._MGR_Inwestycje_w_srodki_trwale-Wsparcie_inwestycji_w_gospodarstwach_rolnych._Modernizacja_gospodarstw_rolnych/20181221_M04.1_MGR_Wsparcie_inwestycji_w_gospodarstwach_rolnych_zbiorczo_2_.pdf [dostęp: 22. 12.2018].

BABUCHOWSKA K., MARKS-BIELSKA R., 2012: Unowocześnianie gospodarstw rolnych z województwa warmińsko-mazurskiego w ramach PROW 2007-2013, Zeszyty Naukowe SGGW. Polityki Europejskie, Finanse i Marketing 8(57), 36-46.

BÓRAWSKI P., 2010: PROW jako źródło środków finansowych umożliwiających rozwój obszarów wiejskich. Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie, Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, (85), 35-42.

BÓRAWSKI P., BRODZIŃSKI Z., 2014: Wykorzystanie wsparcia finansowego z Unii Europejskiej w gospodarstwach mlecznych w opinii ich właścicieli, Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 101(1), 127-136.

CZEKAJ M., SATOŁA Ł., 2010: Szanse i bariery rozwoju produkcji mleka w Małopolsce w opinii rolników, Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej (84), 63-75.

CZUBAK W., 2012: Wykorzystanie funduszy Unii Europejskiej wspierających inwestycje w gospodarstwach rolnych, Journal of Agribusiness and Rural Development, 25(3), 57-67.

CZYŻEWSKI A., 2014: Krajowe i unijne wydatki budżetowe na sektor rolny w Polsce, Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 101(2), 37-44.

DANIŁOWSKA A., 2015: Provision of Public Goods by Agriculture in Poland, Economic Science for Rural Development (37), 142-151.

DOMAGALSKA-GRĘDYS M., 2011: Aspekty współdziałania i lobbingu grup i organizacji w kontekście zmian wspólnej polityki rolnej, Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej (90), 41-58.

EUROSTAT: Farm indicators by agricultural area, type of farm, standard output, legal form and NUTS 2 regions, pobrano z: http://appsso.eurostat.ec.europa.eu [dostęp: 15.10.2018].

GRONTKOWSKA A., 2009: Znaczenie dopłat w gospodarstwach o dużej i bardzo dużej sile ekonomicznej w krajach Unii Europejskiej w latach 2004-2006, Roczniki Naukowe SERiA, (1), 123-129.

GUS, 2008: Charakterystyka gospodarstw rolnych w 2007 r., Informacje i opracowania statystyczne, Warszawa.

GUS, 2016: Rocznik Statystyczny Rolnictwa 2016, Zakład Wydawnictw Statystycznych, Warszawa.

KIRCHWEGER S., KANTELHARDT J., 2012: Improving Farm Competitiveness through Farm-Investment Support: a Propensity Score Matching Approach, 131st EAAE seminar in Prague, pobrano z: http://ageconsearch.umn.edu/handle/135791 [dostęp: 15.10.2018]

KUSZ D., 2012: Egzogeniczne i endogeniczne uwarunkowania procesu modernizacji rolnictwa. Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 99(2), 53-67.

KUSZ D., 2018: Pomoc publiczna a proces modernizacji rolnictwa, Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów.

MICKIEWICZ A., WAWRZYNIAK B., 2010: Przebieg i realizacja działania "Modernizacja gospodarstw rolnych" w ramach PROW na lata 2007-2013, Zeszyty Naukowe SGGW Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, (86), 55-67.

MICKIEWICZ B., MICKIEWICZ A., 2014: Ocena przebiegu i realizacji działań zawartych w osi poprawa środowiska naturalnego i obszarów wiejskich PROW 2007-2013. Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Problemy Rolnictwa Światowego 14 (2), 126-138.

MIKUŁA A., 2014: Finansowanie dostarczania dóbr publicznych przez rolnictwo w Polsce, Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 101(1), 101-118.

MRiRW, 2018: Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Warszawa.

ORLYKOVSKYI M., WICKI L., 2016: Polityka i programy wsparcia rolnictwa w warunkach stowarzyszenia i członkostwa Polski w Unii Europejskiej. Wnioski dla Ukrainy, Wydawnictwo SGGW, Warszawa.

PAPADOPOULOU E., PAPALEXIOU C., HASANAGAS N., 2012: Participatory Evaluation of Rural Development Programmes: A Qualitative Approach in the Case of Modernisation of Agricultural Holdings in Greece, Regional Science Inquiry Journal 4 (1), 81-94.

PARZONKO A., 2010: Determinanty rozwoju gospodarstw mlecznych w Polsce, Roczniki Naukowe SERiA, 12 (3), 306-311.

PIETRZYKOWSKI R., 2011: Koncepcja i zastosowanie modyfikacji macierzy wag w przestrzennych badaniach ekonomicznych, Metody Ilościowe w Badaniach Ekonomicznych, 12(2), 270-278.

PIETRZYKOWSKI R., WICKI L., 2011: Regionalne zróżnicowanie wykorzystania środków z programów Wspólnej Polityki Rolnej na modernizację rolnictwa, Roczniki Nauk Rolniczych. Seria G, Ekonomika rolnictwa, 98(4), 7-22.

POCZTA W., SIEMIŃSKI P., SERSZCHULSKI J., 2012: Przestrzenne zróżnicowanie aktywności rolników w pozyskiwaniu środków unijnych na rozwój gospodarstw rolnych w Wielkopolsce na przykładzie działania "Modernizacja gospodarstw rolnych", Journal of Agribusiness and Rural Development 25(3), 207-223.

RATINGER T., MEDONOS T., HRUŠKA M., 2013: An Assessment of the Differentiated Effects of the Investment Support to Agricultural Modernisation: the Case of the Czech Republic, Agris On-Line Papers in Economics & Informatics 5 (4), 153-164.

SMĘDZIK-AMBROŻY K., 2016: Uwarunkowania zasobowe a dochody rolnicze w krajach UE, Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Problemy Rolnictwa Światowego 16(2), 314-323.

STIGLITZ J., 1987: Some Theoretical Aspects of Agricultural Policies, The World Bank Research Observer, 2(1), 43-60, DOI: 10.1093/wbro/2.1.43.

UTZIG M., 2013: Płatności bezpośrednie w rolnictwie a koncepcja pogoni za rentą, Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 100(3), 123-131.

WICKA A. 2008: Ubezpieczenia rolnicze źródłem osiągania przewagi konkurencyjnej gospodarstw rolnych. Roczniki Naukowe SERiA, (10)1, 438-443.

WICKA A., 2018: Crop Insurance With Subsidies in Poland - Do It Works, Economic Science for Rural Development 49, 178-186, DOI 10.22616/ESRD.2018.134

WICKI L. 2010: Efekty upowszechniania postępu biologicznego w produkcji roślinnej, Wydawnictwo SGGW, Warszawa.

WICKI L., 2012: Convergence of Labour Productivity in Agriculture in the European Union, Economic Science for Rural Development, (27), 279-284.

WICKI L., 2015: Regionalne zróżnicowanie realizacji działania "Modernizacja gospodarstw rolnych" w ramach PROW 2007-2013, Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, (14), 147-160

WICKI L., 2018: The Role of Productivity Growth in Agricultural Production Development in the Central and Eastern Europe Countries After 1991, Economic Science for Rural Development, (47), 514-523, DOI 10.22616/ESRD.2018.060

WILKIN J., 2002: Interwencjonizm państwowy w rolnictwie: dlaczego był, jest i będzie, Biuletyn Informacyjny 9.

WILKIN J., 2010: Dobra dostarczane przez rolnictwo w świetle teorii dóbr publicznych, [w:] J. Wilkin (red.), Wielofunkcyjność rolnictwa. Kierunki badań, podstawy metodologiczne i implikacje praktyczne, IRWIR, Warszawa.

ZAWOJSKA A., 2011: Pogoń za rentą i lobbing we wspólnej polityce rolnej Unii Europejskiej, Roczniki Nauk Rolniczych. Seria G, Ekonomika rolnictwa, 98(3), 63-72.

Zawojska, A. (2008). Uwarunkowania i kanały finansowania rolnictwa w Polsce. Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, (65), 98–108.

ZAWOJSKA A., 2011: Ekonomiczne motywy i skutki agroterroryzmu, Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu 13 (5), 76-81.

ŻMIJA D., 2018: Efektywność wykorzystania środków pomocowych WPR współfinansujących projekty inwestycyjne na przykładzie małych gospodarstw rolnych województwa małopolskiego, Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Problemy Rolnictwa Światowego 18 (33), (2), 334-341, DOI: 10.22630/PRS.2018.18.2.60

Statystyki

Downloads

Download data is not yet available.