Elementy systemu kontrolno-ostrzegawczego w zarządzaniu finansami

Menedżerowie finansowi w celu bardziej efektywnego zarządzania finansami przedsiębiorstwa wykorzystują między innymi informacje generowane przez wskaźniki finansowe dotyczące rentowności, płynności finansowej, zadłużenia i sprawności działania przedsiębiorstwa, które tworzą system miar kondycji finansowej. W klasycznej analizie finansowej mierniki finansowe i obliczone wartości wskaźników bez zastosowania odpowiedniej procedury ich interpretacji i analizy są mało użyteczne. Dlatego też mierniki i wskaźniki tworzące system miar należy odpowiednio sklasyfikować oraz zaproponować dla nich stosowne metody kontroli ich poziomu i porównań z wielkościami określonymi jako wzorcowe lub pożądane wartości miar kondycji finansowej. Wartości wzorcowe, (pożądane) mogą być wielkościami planowanymi, mogą reprezentować normy, sugestie ekspertów (praktyków) co do ich poziomu lub wskaźniki struktury albo też przedziały dopuszczalne dla wybranych mierników (wskaźników). Na podstawie obliczonych wartości wskaźników finansowych opisujących sytuację finansową przedsiębiorstwa i porównania ich z pożądanymi wartościami mierników kondycji system może emitować sygnały ostrzegawcze, gdy zostaje naruszona (zachwiana) kondycja przedsiębiorstwa. Sygnały ostrzegawcze powinny być emitowane również wówczas, gdy relacje wielkości ekonomicznych albo wskaźników uznawane za naturalne, uzasadnione (pożądane) zostają naruszone. Zadaniem systemu kontrolno-ostrzegawczego jest więc sygnalizowanie pojawiających się zagrożeń wewnątrz przedsiębiorstwa spowodowanych między innymi zmianami płynącymi z otoczenia zewnętrznego i dawanie impulsu menedżerom do podejmowania stosownych działań. Innym sposobem realizacji funkcji kontrolno-ostrzegawczej jest analiza relacji mierników w kontekście wzorcowych układów nierówności, których naruszenie może oznaczać nie tylko chwilowe problemy w zakresie zarządzania finansami. Ważnym i trudnym zadaniem staje się ustalenie stanów uznanych za normalne z punktu widzenia obserwowanych wskaźników (mierników) jako dopuszczalnych, dolnych i górnych wartości. Ponadto, w zmieniających się ciągle warunkach funkcjonowania przedsiębiorstwa i jego otoczenia zarówno wzorce, jak i dopuszczalne dolne i górne granice wartości wskaźników kondycji finansowej powinny podlegać okresowej korekcie.