Struktura majątku i kapitału w ocenie sytuacji finansowej przedsiębiorstw przemysłowych

Nasilająca się konkurencja, niepewność i ryzyko związane z prowadzeniem działalności gospodarczej determinują wzrost znaczenia informacji niezbędnych do podejmowania racjonalnych decyzji, warunkujących efektywne zarządzanie przedsiębiorstwem. Wobec powyższego wzrasta rola analizy ekonomicznej, która obejmuje analizę finansową oraz techniczno-ekonomiczną. Przy czym w warunkach gospodarki rynkowej decydujące znaczenie zyskuje analiza finansowa, stanowiąc punkt wyjścia i podstawowy zakres każdej analizy ekonomicznej [Sierpińska, Jachna 2004, s. 15]. Przedmiotem analizy finansowej są wielkości ekonomiczne w wyrażeniu pieniężnym, charakteryzujące działalność gospodarczą przedsiębiorstwa, w tym jego stan majątkowo-kapitałowy, wyniki finansowe oraz ogólną sytuację finansową [Stępień 2008, s. 77]. W teorii i praktyce duże znaczenie przypisuje się analizie bilansu, którą przeprowadza się za pomocą wskaźników, obrazujących zależności między poszczególnymi grupami aktywów i pasywów [Olzacka, Pałczyńska-Gościniak 2007, s. 39]. Wskaźniki mogą być porównywane w czasie – ukazują wtedy ogólny kierunek zmian w poszczególnych relacjach majątku i kapitału oraz między podmiotami gospodarczymi – co daje możliwość oceny sytuacji fi nanosowej przedsiębiorstwa na tle innych jednostek [Bednarski, Waśniewski 1996, s. 260]. Naukowo uzasadniony i zweryfikowany w praktyce zestaw mierników ułatwia wiarygodną i obiektywną ocenę przedsiębiorstw. Użyteczność stosowania wskaźników przejawia się w tym, że przedsiębiorstwa, które potrafi ą przełożyć swoją strategię działania na wymierne wielkości, mają dużo większą szansę realizacji tej strategii. Przedsiębiorstwa mogą precyzyjniej określić cele, które chcą osiągnąć, kontrolować stopień ich realizacji, koncentrując uwagę na czynnikach kluczowych oraz podejmować działania ułatwiające realizację przyjętej strategii [Jaworski 2008, s. 5]. Spółki giełdowe, występujące na polskim rynku, wykazują coraz większe zainteresowanie analizą finansową. Uzyskane w wyniku jej przeprowadzenia informacje o prawidłowościach rozwoju i wzajemnych powiązaniach przyczynowo- skutkowych między zjawiskami ekonomicznymi są wykorzystywane do przygotowania decyzji mających usprawnić funkcjonowanie przedsiębiorstw. Właściwe wykorzystanie analizy może nie tylko przyczynić się do poprawy efektywności gospodarowania, ale również do zwiększenia udziału w rynku, wzrostu konkurencyjności lub nawet zapewnienia przetrwania podmiotów gospodarczych [Parkitna 2008, s. 41].