Dekonsumpcja w zachowaniach konsumenckich osób starszych w Polsce

Main Article Content

Tomasz Zalega


Keywords : dekonsumpcja, konsumpcja, seniorzy, zachowania konsumentów
Abstract
Dekonsumpcja przejawia się dobrowolnym odejściem konsumentów od zachowań zorientowanych na zaspokajanie kreowanych przez marketerów pragnień na rzecz wyboru świadomego, racjonalnego i etycznego, związanego z zaspokajaniem odczuwanych potrzeb. Podstawową istotą tego trendu konsumenckiego jest dobrowolne odejście od egocentrycznych zachowań konsumpcyjnych, które mogą być zarówno konsekwencją motywacji egocentrycznej jednostki zorientowanej na dobro, jak i wynikającej z troski o dobro grup społecznych, przyszłych pokoleń oraz o środowisko naturalne lub wynikać z motywacji czysto altruistycznej. Celem artykułu jest poznanie przyczyn i zakresu dekonsumpcji w zachowaniach konsumenckich osób w wieku 65+ w Polsce. Opracowanie składa się z dwóch części: teoretycznej i empirycznej. W pierwszej z nich na podstawie krytycznej analizy literatury wyjaśniono pojęcie i istotę dekonsumpcji oraz kluczowe formy które ona przyjmuje oraz uwarunkowania. Druga zasadnicza część pracy ma charakter empiryczny. Podstawę wnioskowania stanowi materiał badawczy pozyskany dzięki przeprowadzonym przez autora badaniom w formie wywiadu kwestionariuszowego wśród polskich seniorów. Z przeprowadzonego badania wynika, że na poziom dekonsumpcji, a tym samym na zachowania konsumenckie wpisujące się we wspomniany trend konsumencki wśród osób w wieku 65+, największy wpływ mają czynniki demograficzno-społeczne, takie jak: wiek, płeć, poziom wykształcenia, poziom dochodów i miejsce zamieszkania. Okazało się, że badane seniorki wykazywały większe zainteresowanie zjawiskiem dekonsumpcji niż seniorzy. Z przeprowadzonej analizy można również konstatować, że osoby w wieku podeszłym (65–74 lata), legitymujące się wykształceniem wyższym i średnim, osiągające miesięczny dochód per capita powyżej 3000,00 zł, zamieszkujące Warszawę, Gdańsk, Wrocław i Poznań oraz aktywnie uczestniczące na zajęciach organizowanych przez UTW, w największym stopniu ulegają dekonsumpcji, która to staje się dla osób starszych coraz powszechniejszym sposobem na życie.

Article Details

How to Cite
Zalega, T. (2018). Dekonsumpcja w zachowaniach konsumenckich osób starszych w Polsce. Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika I Organizacja Gospodarki Żywnościowej, (124), 29–49. https://doi.org/10.22630/EIOGZ.2018.124.28
References

ALBINSSON P.A., WOLF M., KOPF D., 2010: Anti-consumption in East Germany: Consumer resistance to hyperconsumption, Journal of Consumer Behaviour 9, 412–425.

ALEXANDER S., 2011: The Voluntary Simplicity Movement: Reimagining the Good Life Beyond Consumer Culture, The International Journal of Environmental, Cultural, Economic & Social Sustainability 7 (3), 133–150.

BELK R., 2007: Why not share rather than own?, Annals of the American Academy of Political and Social Science 611 (1), 126–140.

BELK R., 2010: Sharing, Journal of Consumer Research 36 (5), 715–734.

BENKLER Y., 2004: Sharing nicely: On shareable goods and the emergence of sharing as a modality of economic production, Yale Law Journal 114, 273–358.

BLACK I., 2010: Sustainability through Anti-Consumption, Journal of Consumer Behaviour 9, 403–411.

BLACK I.R., CHERRIER H., 2010: Anti-consumption as part of living a sustainability lifestyle: daily practices, contextual motivation and subjective values, Journal of Consumer Behavior 9 (6), 467–487.

BYWALEC Cz., RUDNICKI L., 2002: Konsumpcja [Consumption], PWE, Warszawa.

CHERRIER H., BLACK I. R., LEE M., 2011: Intentional non-consumption for sustainability: Consumer resistance and/or anti-consumption? European Journal of Marketing 45 (11/12), 1757–1767.

COVA B., 1997: Community and consumption towards a definition of the „linking value” of product and services, European Journal of Marketing 31 (3/4), 297–316.

COVA B., DALLI D., 2009: Working consumers: the next step in marketing theory?, Marketing Theory 9 (3), 315–339.

De LANAZUE G.S., SIADOU-MARTIN B., 2013: Pratiques et motivations de déconsommation: Une approche par la théorie de la valeur, Revue Française de Gestion 1 (230), 55–73.

De LANAZUE G. S., SIADOU-MARTIN B., 2014: Durée de vie des produits: les effets del’obsolescence prématurée perçue sur la relation à la marqu, Rapport, Université Montpellier II Sciences et Techniques du Languedoc, Montpellier.

DUGAR K.K., 2017: Consumers’ Perceptions of Voluntary and Involuntary Deconsumption: An Exploratory Sequential Scale Development Study, Electronic Theses and Dissertations, available at: https://digitalcommons.du.edu/etd/1304 [accessed: 16.03.2018].

ETZIONI A., 2004: The Post Affl uent Society, Review of Social Economy 62 (3), 404–420.

FLAMING J. H., 2015: Baby boomers are opening their wallets, Business Journal, available at http://www.gallup.com/businessjournal/181367/babyboomers-opening-wallets.aspx [accessed: 16.03.2018].

FREESTONE O.M., MCGOLDRICK P.J., 2008: Motivations of the ethical consumer, Journal of Business Ethics 79, 445–467.

GUILLARD V., 2017: Comprendre la relation collaborative d’échange de temps au sein des Accorderies Une analyse par la théorie de l’échange social, Revue Française de Gestion 43 (265), 9–23.

HARRISON R., NEWHOLM T., SHAW D., 2005: Pressure Groups, Campaigns and Consumers, [in:] R. Harrison, T. Newholm, D. Shaw (eds), The Ethical Consumer, Sage, Londyn.

JACKSON P., 2004: Local Consumption Cultures in a Globalizing World, Transactions of the Institute of British Geographers New Series 29 (2), 165–178.

KAPFERER J.N., KERNSTOCK J., BREXENDORF T.O., POWELL S., 2017: Advances in Luxury Brand Management, Series Title: Journal of Brand Management: Advanced Collections, Palgrave Macmillan.

LIPOVETSKY G., CHARLES G., 2005: Hypermodern Times: Themes for the 21st Century, Polity Press, Cambridge UK.

LEONARD A., CONRAD A. 2010: The story of stuff: The impact of overconsumption on the planet, our communities, and our health-and how we can make it better, Free Press, New York.

MOSCHIS G. P., 1992: Marketing to older consumers. Quorum Books, Westport – Connecticut – London.

PARISE F., 2018: La deconsommation tout le monde en parle, mais qu’est-ce que c’est?, Up’magazine, avaiable at: http://www.up-magazine.info/index.php/decryptages/analyses/7418-la-deconsommation-tout-le-monde-en-parle-mais-qu-est-ce-que-cest [accessed: 15.06.2018].

PORTWOOD-STACER L., 2012: Anti-consumption as tactical resistance: Anarchists, subculture, and activist strategy, Journal of Consumer Culture 12 (1), 87–105.

SARTRE J. P., 2007: Byt i nicość. Zarys ontologii fenomenologicznej [Being and nothigness: An essay on phenomenological ontology], Wydawnictwo Zielona Sowa, Warszawa.

SÉRÉ DE LANAUZE G., SIADOU-MARTIN B., 2013: Pratiques et motivations de déconsommation: une approche par la théorie de la valeur, Revue Française de Gestion, 39 (230), 55–81.

SODHI K., 2011: Has marketing come full circle? Demarketing for sustainability, Business Strategy Series 12 (4), 177–185.

SZULC E., 2012: Dekonsumpcja – moda czy kryzys [Deconsumption – fashion or crisis], Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy 24, 316–328.

ZALEGA T., 2012: Konsumpcja w wielkomiejskich gospodarstwach domowych w Polsce okresie kryzysu finansowo-ekonomicznego [The consumption of large-city hauseholds in Poland during financial and economic crisis] Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania UW, Warszawa.

ZALEGA T., 2015: Zrównoważony rozwój a zrównoważona konsumpcja – wybrane aspekty [Sustainable development and sustainable consumption – selected aspects], Konsumpcja i Rozwój 4 (13), 3–26.

ZALEGA T., 2016: Segment osób w wieku 65+ w Polsce. Jakość życia, konsumpcja, zachowania konsumenckie [People aged 65+ in Poland. Quality of life, consumption, consumer, behaviour], Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania UW, Warszawa.

ZALEGA T., 2018: Collaborative consumption in consumer behaviour of Polish young people, Journal of Economics and Management 33(3), 136–163.

Statistics

Downloads

Download data is not yet available.