Przemiany świadomości studentów po transformacji ustrojowej w Polsce i 13 lat później

W artykule Autor porównuje stan świadomości i emocji studentów SGGW w latach 1990 i 2003. Po 13 latach transformacji ustrojowej zmiany są dość irytujące: narastający pesymizm i oznaki syndromu nabytej bezradności, utrzymujący się wysoki poziom nieelastycznego myślenia, co wynika bardziej z potrzeby bezpieczeństwa niż z kreatywnej przedsiębiorczości. Po egocentryzmie poznawczym, tak silnym jak w 1990 r., następują częstsze, silniejsze i różnorodne zaburzenia emocjonalne, w tym depresja. Do nowych negatywnych konsekwencji, które pojawiły się po 1990 roku, należą: przecenianie racjonalnego myślenia przy wciąż niskim poziomie inteligencji emocjonalnej oraz tendencja do szukania kozła ofiarnego i agresywnej walki z rywalami w pracy. To, że wyrażają chęć podjęcia pracy za granicą, można interpretować jako skłonność do ucieczki z kraju, ale oznacza też, że znają języki obce i nie brakuje im odwagi. Wśród władz pełniących rolę wsparcia jedynym, który podtrzymał swoje stanowisko, jest Jan Paweł II. Zaskakującym wnioskiem, w porównaniu z wynikami innych badań, jest to, że młodzież wzmocniła swoją samoocenę, co jednak można tłumaczyć lepszymi możliwościami edukacyjnymi, jakie otrzymują w SGGW. Można przyjąć, że jest to jedyny, pełen nadziei wynik badań Autora, który pozwala na stawianie pozytywnych prognoz zarówno co do młodzieży, jak i samego kraju. LW