Ocena konkurencyjności spółdzielni mleczarskich

W opracowaniu przedstawiono analizę porównawczą poziomu konkurencyjności spółdzielni mleczarskich eksportujących swoje produkty na rynek UE oraz spółdzielni z województwa świętokrzyskiego, które nie są uprawnione do eksportu na rynek UE. Spółdzielnie eksportujące swoje produkty na rynek UE (grupa A) w latach 1998-2001 wykazały wzrost przetwórstwa mleka, natomiast w spółdzielniach województwa świętokrzyskiego nastąpił spadek. Spółdzielnie z grupy A charakteryzowały się także trzykrotnie wyższym poziomem przeciętnej dostawy mleka oraz udziałem w zakupie mleka ekstraklasy. W 2001 roku spółdzielnie województwa świętokrzyskiego poniosły stratę, natomiast spółdzielnie grupy A osiągały coraz większe, znaczące zyski. Siła konkurencyjna dostawców mleka jest większa w grupie spółdzielni województwa świętokrzyskiego, gdyż spółdzielnie te nie osiągają przewagi kosztowej ze względu na niską koncentrację produkcji. Największym zagrożeniem dla spółdzielni mleczarskich jest silny wpływ nabywców na wielkość sprzedaży oraz możliwość zmiany przez nabywców spółdzielni dostarczającej im produkty mleczne. Poziom intensywności konkurencji w zakresie produktów oferowanych przez spółdzielnie był podobny, najwyższy w przypadku mleka, serów, kwaśnej śmietany, a najniższy w przypadku mleka w proszku i masła. Jako największe bariery wejścia określono konieczność pokrycia dużych potrzeb kapitałowych oraz trudności w dostępie do kanałów dystrybucji, a znaczną małą barierę stanowi działalność konkurencyjna już istniejących przedsiębiorstw. W opinii menadżerów spółdzielni możliwość pojawienia się nowych substytutów produktów mlecznych, z wyjątkiem masła, jest niewielka.